Author :
DOI : 10.29228/tbd.2007.51109
Year-Number: 2021-30
Yayımlanma Tarihi: 2021-06-14 22:51:35.0
Language : Türkçe
Konu : Felsefe ve Din Bilimleri
Abstract
Kastamonu, “evliyalar şehri” unvanıyla meşhur olmuş bir ildir. Bu durum; şehrin inanç turizmi açısından zengin bir mirasa sahip olmasına ve bu sebeple gerek yurt içinden gerek yurt dışından pek çok ziyaretçinin şehri ziyaret etmesine sebep olmaktadır. Bu makalede, türbe ziyaretlerinin sosyo-kültürel ve dini nedenleri Kastamonu’daki türbeler ekseninde ele alınarak incelenmiştir. Araştırmada dolaylı gözlem metodu olarak anket tekniği kullanılmıştır. 1150 kişiyle yapılan anket çalışması neticesinde elde edilen bulgular, başka çalışmalarla karşılaştırılmak suretiyle değerlendirilmiştir. Kastamonu hakkında kısa bir malumat verildikten sonra şehre hâkim devletler bağlamında türbeler tasnif edilmiştir. Akabinde evliyaların sınıflanma şekilleri hakkında bilgi verilerek Kastamonu üzerinde etkiye sahip olan Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli ve Mehmet Feyzi Efendi hakkında bilgi verilerek özellikle bu türbeler ekseninde gerçekleştirilen ziyaretlerin sebepleri ve toplumsal fonksiyonları üzerinde durulmuştur.Keywords
Abstract
Kastamonu is a city that has become famous with the title of “the city of saints”. This leads this city to have a rich heritage in terms of faith tourism and to be visited by many visitors both from Turkey and abroad. In this article, the socio-cultural and religious reasons of tomb tourism of the city are discussed and reviewed with respect to the tombs in Kastamonu. In the research, questionnaire technique is used as the observation method. The findings obtained as a result of questionnaire study which is performed with 1150 people are assessed by means of being compared with other studies. After giving a brief information about Kastamonu, the toms are classified within the context of states ruling the city. After that, by giving information concerning the forms of classification of the saints and Hz. Pir Şeyh Şaban-i Veli and Mehmet Feyzi Efendi who have an impact on Kastamonu, the reasons and social functions of the visits particularly made with respect to these tombs are emphasized.Keywords
- Abdülkadiroğlu, Abdülkerim, Halvetîlik’in Şa’bâniyye Kolu Şeyh Şa’bân-ı Velî ve Külliyesi, Kastamonu Şeyh Şa’bân-ı Velî Yayınları, Ankara 1991.
- Avcı, Muharrem, “Kastamonu’nun Turizm Çevresinde Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Velî ve Anma Haftaları”, I. Uluslararası Şeyh Şabân-ı Velî Sempozyumu, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu 2012.
- Baltacı, Naile, “Mehmet Feyzî Efendi’nin Kendi Hayat Safhalarını İfade Ederken Kullandığı Tasavvufî Kavramlar “Hubbî-Cübbî-Sükûtî-Türabî”, II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu Kastamonu’nun Manevi Mimarları, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu 2014.
- ………, Mehmet Feyzi Efendi’nin Hayatı ve Tasavvufî Görüşleri, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana 2015.
- Burhan Baltacı, “Dinî ve Millî Tefekkürü Bütün Olarak Sunan Bir Belge Şahsiyet ‘Mehmet Feyzî Efendi’”, Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması (26-28 Mayıs 2014) Bildiriler, III, Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Yayınları, Eskişehir 2014.
- Çağımlar, Zekiye, “Kastamonu Halk Kültürü İçinde Yatır-Ziyaret İnancı ve Bu İnanç Çerçevesinde Şeyh Şaban-ı Velî Etrafında Oluşturulan Efsaneler”, İkinci Kastamonu Kültür Sempozyumu Bildirileri, 18-20 Eylül 2003, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi, Ankara 2005.
- Çapcıoğlu, İhsan, “Sosyo-Kültürel Bütünleşmede Milli ve Manevi Değerlerin Rolü: Mehmet Feyzi Efendi Örneği”, III. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Veli Sempozyumu “Kastamonu’da İlmî Hayat ve Kastamonu Âlimleri”, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu 2016.
- Çetinkaya, Yasin, İnanç Turizmi Destinasyonu Olarak Kastamonu Hz. Pir Şeyh Şaban- ı Veli Örneği, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu 2019.
- Çiftçi, Fazıl, Hazreti Pir Şeyh Şaban-ı Velî, Hazreti Pir Şeyh Şaban-ı Velî Kültür Vakfı Yayınları, Kastamonu 2005.
- ………, Kastamonu Camileri-Türbeleri ve Diğer Tarihi Eserler, Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi, Ankara 1995.
- Darkot, Besim, “Kastamonu”, İA, VI, İstanbul Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1977, ss.399-403.
- Demircioğlu, M. Ziya, Kastamonu Evliyaları, Doğrusöz Matbaası, Kastamonu 1957.
- Erdoğdu, Ata, İlimiz Kastamonu ve Karadeniz Bölgesi, Kastamonu Belediye Başkanlığı, Kastamonu 2007.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî, Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Bağdat 305 Yazmasının Transkripsiyonu-Dizini, Hazırlayanlar: Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı, 3. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1999.
- Eyüpgiller, Kemal Kutgün, “Şâbân-ı Velî Külliyesi”, DİA, XXXVIII, İstanbul 2010.
- Hamdi Özden-Çuhadar, Cengiz, “Kastamonulu Âlim Mehmet Feyzi Efendi’nin Fikir Dünyasında Devlet-Vatan ve Millet Kavramları”, II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu Kastamonu’nun Manevi Mimarları, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu 2014.
- Kandemir, M. Yaşar, “Ziyaret”, DİA, XXXXIV, İstanbul 2013.
- Kara, Mustafa, Teslimiyet ve Samimiyet Örneği Şeyh Şaban-ı Velî, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2015.
- Köse, Ali-Ayten Ali, Popüler Dindarlık Türbeler Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma, Timaş Yayınları, İstanbul 2018.
- Küllüoğlu, Rafet, “Mehmet Feyzi Efendi’nin Hayatı ve İlmî Şahsiyeti”, Mehmet Feyzi Efendi’nin Feyiz Pınarı Sempozyumu, Ziya Ofset, İstanbul 1998.
- Mehmet Feyzi Efendi’nin Feyiz Pınarı Sempozyumu, Ziya Ofset, İstanbul 1998.
- Musa Özdağ, “Mehmet Feyzi Efendi’nin Manevi Kimliği ve Tasavvufi Yönü”, Mehmet Feyzi Efendi’nin Feyiz Pınarı Sempozyumu, Ziya Ofset, İstanbul 1998.
- …….., Mehmet Feyzi Efendi’den Feyizler, I-V, Hamle Yayın-Dağıtım, İstanbul 1992.
- Ocak, Ahmet Yaşar, Türk Halk İnançlarında ve Edebiyatında Evliya Menkabeleri, Başbakanlık Basımevi, Ankara 1983.
- Ömer Fuadî, Hz. Pîr Şâbân-ı Velî Menkıbeleri, sadeleştiren Muhammed Bedirhan, Nefes Yayınları, İstanbul 2011.
- …….., Menakıb-ı Şeyh Şaban-ı Velî ve Türbename, Hazırlayan: Muhammed Safi, Hazret-i Pîr Şeyh Şaban-ı Velî Kültür Vakfı Yayınları, Kastamonu 1998.
- Şahin, İlhan, “Kastamonu”, DİA, I-XXXXIV, ss. 585-588, İstanbul, 1988-2013.
- Şahiner, Necmeddin, Üç Feyizli Nur, Şahdamar Yayınları, İstanbul 2009.
- Tatcı, Mustafa-Kurnaz Cemal Kurnaz, “Şâbân-ı Velî”, DİA, XXXVIII, İstanbul 2010.
- Tekin, Yasin Mücahit, Tasavvuf Kültüründe Şeyh Şaban-ı Veli’nin Yeri ve Önemi, Kastamonu İnanç Turizmine Katkısı, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu 2019.
- Topçu, Kemal, “Mehmet Feyzi Efendi’nin Sosyal İlişkileri”, Mehmet Feyzi Efendi’nin Feyiz Pınarı Sempozyumu, Ziya Ofset, İstanbul 1998.
- Yazar, L. Nihâl, Halvetiliğin Şa’bâniyye Kolu Menâkıb-ı Şa’bân-ı Velî ve Türbenâme, Mas Matbaacılık, Ankara 1985.
- Yeğin, Hüseyin İbrahim, “Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyal Nedenleri Bağlamında Şeyh Şaban-ı Velî Türbesi”, II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu Kastamonu’nun Manevi Mimarları, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu 2014.
- Yılmaz, Semra, Türbe Ziyaretlerinin Sosyolojik Anlamı: Şeyh Şaban-ı Veli ve Mevlana Türbeleri Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2012.
- Akçe, Zübeyir, “Kastamonu’da Risale-i Nur, Risale-i Nur’da Mehmed Feyzi Efendi”, III. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu “Kastamonu’da İlmî Hayat ve Kastamonu Âlimleri”, 2016.
- Gökoğlu, Ahmet, Paphlagonia-Paflagonya (Kastamonu, Sinop, Çankırı, Safranbolu, Bartın, Bolu, Gerede, Mudurnu, İskilip, Bafra, Alaçam ve civarı) Gayri Menkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi, Doğrusöz Matbaası, Kastamonu 1952.
