TÜRKİYE’DE SAĞLIK SEKTÖRÜNDE MOBBİNGE GÖTÜREN SEBEPLER VE MÜCADELE YOLLARI: GAZİANTEP SAĞLIK ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Yıllardır kamu ve özel sektörde çalışma ilişkilerini ve iş gören performansını ciddi oranda olumsuz etkileyen mobbing’in son yıllarda batıda olduğu gibi ülkemiz yetkililerince artan oranda fark edildiği ve bu konuda çözüm arandığı gözlenmektedir. Ancak halen hukuki, psikolojik, sosyolojik vb birçok boyutu olan mobbing sorunu ile ilgili artmakta olan yakınmalar ve olgular sorunla mücadelenin kolay olmadığını göstermektedir. Bunun en büyük nedeni ise mobbing’in sebepleri, etkileri ve mücadele yöntemleri konusunda genelde henüz yönetici, iş gören, halk ve kurumlar yeterince bilinçlenmiş değildir. Çalışma şartlarındaki olumsuzlukların (stres, düşük ücret, iş yoğunluğu, bencillik vb) yanında, küreselleşmenin yol açtığı aşırı bireyselleşme, ahlak erozyonu ve kültürel kodlardaki kirlenme eğilimi mobbing ile mücadeleyi güçleştirmektedir. Soruna ilişkin ülkemizde son yıllarda başta yasal yönden olmak üzere çok boyutlu artan oranda önlemler gerçekleştirilmektedir. Ancak bütün bu çabalara rağmen çalışanını mobbing’e karşı korumak amaçlı proaktiv önlem olarak; yaşamsal önem arz eden gerek kurumsallaşma, etkin yönetim modeli ve gerekse caydırıcı yasal önlemleri ihdas ve uygulama anlamında kaliteli bir çalışma ortamını yaşama ge- çiren işletme sayısının ülkemiz kamu sektöründe bile hala çok yetersiz olduğu
Keywords
Abstract
Mobbing having a negatve impact on the labor relatonships of all sectors and the performances of employees in Turkey is notced more in recent years. The increasing complaints and cases related to mobbing with legal, psychological and sociological many dimensions show that the combat with mobbing will not be so easy. Researches show that high stress, overtme working, inadequate wage, work load that needs high responsibility create an available workplace for mobbing. In Turkey, a great many measures have been taken into actons with various dimensions. It is considered that the number of workplaces is inadequate in terms of performing a high quality medium on behalf of development and implementaton of deterrent legal measures and insttutonalizaton and effectve management as a proactve measure. When it comes to the importance of encouraging studies, orientng to informaton and methods is undeniable. According to the Hello 170 line data, the study which was planned to contribute to the soluton was limited to the health sector considered to be risky areas. The study was constructed on Ministry of Labor Hello 170 line informaton analysis, our observatons and a questonnaire data of 60 individuals performed at a state hospital in Gaziantep province, besides a literature review. As the target populaton was partally homogeneous and our opportunites were limited, a questonnaire aiming to defne mobbing was applied to 20% of the staff selected by random sampling. Current and specifc studies related to mobbing both in Turkey and in the West were included as a literature review. In the light of the questonnaires and current research and investgatons related to mobbing in public health sector in Turkey, the causes of mobbing and ways of solutons were tried to be evaluated.
Keywords
- Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Günay Y, Kaptanoğlu C, (2002). Çeşitli Sağlık Kurumlarında Ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 3: 147-154.
- Aytac, S., Bozkurt, V. Bayram N.; Bilgel, N. (2011). İşyerinde Şiddet BETA, İstanbul.
- Bakır, Kemal (2009). Hekime yönelik şiddet çalıştayı Gaziantep-Kilis tabip odası raporu s:7- 14.
- ÇASGEM (2015). İşyerinde psikolojik taciz olayı sonuç bildirgesi-2015.
- Cowie, H. (1999).“Adult Bullying”.
- http://old.gold.ac.uk/tmr/reports/aim2_surrey1.html. Erişim: 10 Haziran 2015.
- Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Çöl, S. (2008).“İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma.” Çalışma veToplum.4.s.107-134.
- Davenport, N., Distler-Schwartz, R. ve Pursell Elliott, G. (2003). Mobbing, İşyerinde Duygusal Taciz. (çev. O. C. Önertoy). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- DiMartino, V., Hoel, H. ve Cooper, C. (2003). “Preventing Violence and Harassment in The Workplace”, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
- Gürhan, Nermin (2013). A dan Z ye Mobbing, Ankara: Akademisyen Kitabevi.
- Di Martino V. (2003): Work place violence in the health sector: Relationship between work stress and work place violence in the health sector. ILO/ICN/WHO/PSI Joint Program on Work place Violence in the Health Sector, Geneva.[http://www.ilo.org/public/ english/dialogue/sector/papers/health/violence-ccs.pdf].
- Elliott, P. P. (1997). Violence in healthcare: What nurse managers need to know. Nursing Management, 28 (12), 38–42.
- Gün, H.(2010). Çalışma Ortamında Psikolojik Taciz, Mobbing/Bullying, İşyeri Sendromu. Ankara: Lazer Yayınları.
- Kısa, S. (2008). “Turkish Nurses” Experiences of Verbal Abuse at Work”, Archieves of Psychiatric Nursing. 22 (4): 200-207.
- Leymann H. (1990). Mobbing and Psychological Terror at Workplace. Violence and Victims; 5 (2), 119-126.
- Kırel, Ç. (2007). “Örgütlerde Mobbing Yönetiminde Destekleyici ve Risk Azaltıcı Öneriler”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.7 (2), s. 317-334.
- Lyneham, J. (2000). Violence in New South West Emergency Department Australian Journal of Advanced Nursing, 18: 8-17.
- Newsletter (2002). ILO Cenevre’den Haberler. Sayı: 3.
- Randall, T. (1992) Abuse at Work Drains People, Money and Medical Workplace not Immune. JAMA, 267: 1439-1440.
- Solakoğlu, İ. (2007). İşletmelerde Mobbing’in Örgütsel Stresle İlişkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. Yükseklisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Toker-Gökçe, A. (2008). Mobbing: İşyerinde Yıldırma Nedenleri ve Başa Çıkma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
- Turan, Fikrettin (2006), İşyerlerinde Psikolojik Yıldırma Olgusu ve Konuya İlişkin Bir Araştırma, İstanbul üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Westhues, K. (2002). A Summary of Research on Mobbing Publihed in OHS Canada. Canada's Occupational Health & Safety Magazine, pp: 30-36.
- Zapf, D. (1999). “Organisational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work”, International Journal of Manpower, 20 (1/2), 70-85.
- TOBB ETU (2011). Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Mobbing’le Mücadele Sempozyumu Programı, Adli Bilimciler Derneği.
- ANA Panel Aims to Prevent Violence, Bullying in Health Care Facilities, Public Comments Sought by April 30,2015 on New Position, Recommendations.
- Niosh (2008). Occupational hazards in hospital, http:/ www.cdc.gov/niosh/2002-101.html
- http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_rapor_no_6.pdf (Erişim 28.03.2012).
